-
1 poena
ae f.1) наказание, караp. legum Nep — наказание, установленное законамиviginti quinque aeris p. LXIIT — штраф (пеня) в 25 ассовp. mortis C, Su, тж. p. capitis Cs, C (vitae C) — смертная казньpoenam (poenas) dare (solvere, persolvere, reddere, pendere, expendere) C, L etc. — уплатить пеню, т. е. понести наказание, быть наказанным или поплатитьсяnisi valentior fuissem, dedissem poenas Pt — если бы я не был сильнее (своего противника), пришлось бы мне плохоpoenam (poenas) petere (repetere, capere, sumere) ab aliquo alicujus rei C etc. — наказать кого-л. за что-л.poenas dare alicui C, Sl — быть наказанным кем-л.teneri poenā C — подлежать наказанию или PS быть наказуемымin poenam cecĭnit Ap — (Марсий) доигрался до того, что был наказанpoenam habere L — подвергнуться наказанию, ноpoenas habere ad aliquo L — отомстить кому-л.poenas capere de aliquo L — мстить кому-л.poenam pati alicujus rei Dig — нести наказание за что-л.poenas alicujus persĕqui C или poenas capere pro aliquo Sl — отомстить за кого-л.2) страдание, мучение, мука ( finem imponere poenis VF) -
2 teneo
tenuī, tentum, ēreimmota t. lumina V — глядеть неподвижным взором2)а) (тж. t. iter или cursum V) держать (направлять) путь ( a Siciliā ad Laurentem agrum L)vitae cursum t. C — вести (какой-л.) образ жизниб) направлять, обращать ( oculos sub astra V)3) достигать, прибывать (portum L, O)montes petebant et pauci tenuēre L — (сабиняне) бросились в горы, но (лишь) немногие достигли их4) постигать, понимать, узнавать ( aliquid animo C)nunc teneo, quid hoc sit negotii Pl — теперь я понимаю, в чём тут дело5) владеть, обладать, иметь (maria, multa C, L)t. totam rem publicam C — держать в своих руках судьбы всего государстваmare t. C — господствовать на мореqui tenent (sc. rem publicam) C — власть имущиеt. cornu Nep — командовать флангомt. locum alicujus C — занимать пост кого-л., иметь звание кого-л.nomen divĭtis t. Pt — именоваться (слыть) богачомfinem t. Lcn — быть целеустремлённымpeste teneri V — быть во власти недуга, перен. попасть в бедуalicujus rei desiderio teneri C — томиться по чему-л., сожалеть об отсутствии чего-л.admiratione alicujus teneri Eutr — быть в восторге от кого-л.teneo te O — ты опять со мной и C вот я поймал тебяtuta t. V — находиться в безопасности6) овладевать, приобретать ( auctoritatem C)7) держать, хранить, сохранять (signa mente, verba V); соблюдать (modum, foedus, ordinem C); хранить в памяти, помнить (dicta H; duodĕcim aerumnas Herculis Pt)viam non diligenter tenebam Pt — я неточно помнил дорогуt. memoriam alicujus rei или aliquid memoriā C — помнить что-л.8) достигать, добиваться ( jus suum C)causam t. H — выиграть делоtenui (ut, ne) L — я добился (чтобы, чтобы не)9) удерживать, (успешно) отстаивать (locum, tumulum Cs)in obsidione t. — осаждать ( urbem Nep)aliquem conturbatum t. C — приводить кого-л. в тревожное состояниеcastris se t. Cs — оставаться в лагереteneamus, ut censeamus... C — будем придерживаться того мнения...10) держаться, продолжаться, длиться (diu C, L; per aliquot dies L)11) владеть, приковывать, тж. занимать, услаждатьt. aures audientium C — приковывать внимание слушателейaliquid me tenet C — я занят чём-л.12) связывать, обязывать (aliquem lege, foedĕre C; jure jurando Cs)13) задерживать (cursūs alicujus O; aliquem Romae Eutr)suis se t. Pt — оставаться у себя, не выходить из домуventi aliquem tenent Cs — ветры задерживают (отплытие) кого-л.14) удерживать (Romanos, ne transirent flumen L); сдерживать, умерять (risum H; iracundiam C; lacrĭmas C, Cs, Pt)t. aliquid C — умолчать о чём-либоt. manūs ab aliquo O — не тронуть кого-л.se non t. (quin) C — не удержаться (от того, чтобы)15) запирать ( pecus omne V) -
3 tenere
1) держать (1. 11 § 1 D. 9, 2). 2) удерживать, прот. possidere s. b (см.);naturaliter tenere, прот. civiliter possidere (1. 24. 49 pr. D. 41, 2);
3) получать, приобретать (1. 63 § 5 D. 36, 1);affectio tenendi (1. 1 § 3 eod. 1. 9 D. 6, 1. 1. 8 C. 3, 42).
4) занимать (1. 7 § 3 D. 41, 1). 5) постигать, овладевать (1. 22 § 7 D. 24, 3);ordinem (1. 2 § 1 D. 50, 2. 1. 1 C. 12, 53).
6) = continere: quidquid solo tenetur (1. 115 D. 50, 16). 7) обязывать;morbo teneri (1. 54 pr. D. 3, 3. 1. 1 C. 5, 67. 1. 7 C. 5, 11).
teneri, быть обязану, быть ответственным (1. 15 § 13 D. 47, 10. 1. 31 pr. D. 27, 1);
teneri edicto (1. 7 § 5 D. 2, 1. 1. 4 § 1 D. 2, 7), Scto (1. 6 § 1. 2 D. 48, 10. 1. 13 § 2 D. 7, 1. 1. 3 § 2 D. 4, 7. 1. 4 § 2. 1. 8 § 8);
in rem actione (1. 27 § 3 D. 6, l. 1. 4 eod. 1. 9. 38 D. 3, 5. 1. 53 § 3 D. 47, 2);
de dolo (1. 14 § 13. 1. 16 § 5 D. 5, 3. 1. 1 § 13 D. 29. 4. 1. 41 § 3 D. 28, 6);
muneribus (1. 5 § 8 D. 50, 6);
poena (1. 3 § 3 D. 48, 8. 1. 40 pr. D. 2, 14);
8) иметь место, силу, быть действительным, tenet stipulatio (1. 10 § 1 D. 7, 5. 1. 37, D. 12, 1. 1. 1 § 1 eod.);in solidum teneri (1. 152 § 3. 1. 157 § 2 D. 50, 17. 1. 87 eod.).
9) выигрывать дело, преодолеть, agere nec tenere (1. 31 D. 44, 2. 1. 1 C. 9, 20. 1. 14 C. 3, 28). 10) держаться, соблюдать: tenendum esse (1. 12 § 1 D. 2, 11, 1. 3 § 5 D. 25, 3).pignus (1. 4 § 3 D. 18, 2. 1. 5 § 3 D. 39, 1. 1. 1 § 32 D. 43, 16. 1. 37 § 1 D. 26, 7. 1. 11 § 1 D. 47, 10. 1. 23. § 1 D. 49, 1).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > tenere
-
4 excusare
1) извинять, оправдывать: а) сложить с кого вину, освободить от наказания: excusatum esse прот. teneri (1. 27 § 29 D. 9, 2. 1. 14 pr. D. 48, 10);tenebitur, nec ignorantia eius erit excusata (1. 19 § 1 D. 19, 2); (1. 12 D. 48, 8);
doli non capaces etc. excusati sunt (1. 3 § 1 D. 47, 12), excusata ignorantia, inopia (1. 8 § 8 D. 17, 1); (1. 2 § l D. 18, 6); (1. 22 D. 34, 9): (1. 15 § 3 D. 48, 10);
incestum excusari solet sexu vel aetate (1. 38 § 7 D. 48, 5);
excusari maiore poena (1. 68 D. 23, 2);
excusatio, извинение, mulieres in adulterio commisso nullam habere possunt excusationem (1. 38 § 4. D. 48, 5), aetas excusationem meretur (1. 1 § 32 D. 29, 5); (1. 37 § 1 D. 4, 4);
vani timoris excusatio non est (1. 184 D. 50, 17);
excusabilis, извинительный;
excusabili necessitate impediri (1. 6 C. 10, 63);
b) извинять кого по поводу должности;
se excusare, отказаться от чего;
excusatio, отказ, увольнение;
excusatio munerum (tit. D. 50, 5);
munera talia, ut neque aetas ea excuset, neque numerus liberorum (l. 6 § 4 eod.);
excusari a civilibus muneribus (1. 17 pr. D. 50, 1), a dicendo testimonio (1. 1 § 1 D. 22, 5), a compromisso (1. 16 § 1 D. 4, 8);
excusatio, se excusare - относительно отказа от должности опекуна (tit. J. 1, 25. D. 27, 1. C. 5, 62 - 68); (1. 11 § 2 D. 4, 4. 1. 16 D. 27, 1), a tutela (1. 11. 21. 25. 27. 46 eod.), ex tutela (1. 45 § 1 eod.);
habere ius excusationis (1. 26 eod);
tutelam excusationis iure suscipere nolle (1. 28 pr. D. 26, 2); (1. 20 pr. D. 49, 1);
2) приводить что-нибудь в извинение: iustam causam litteris excus. (1. 6§ 9 D. 28, 3). 3) защищать: innocentiam excusantem audiri aequum est (1. 33 § 2 D. 3, 3);partis bonorum se excus., отказаться от управления известною частью имущества малолетнего (1. 111 D. 30).
4) исключать (1. l § 3 D. 3, 1. 1. 11 D. 50, 2).exc. sententiam magistri (I. 19 § 2 D. 4, 8).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > excusare
-
5 noxa
1) вред, вина, a) вообще, напр. poena est noxae vindicta (1. 131 pr. D. 50, 16);fato, non noxae imputari (1. 1 C. 9, 16);
b) особ. ущерб, причиненный проступком домочадца, вред, причиненный рабом, за который отвечал его господин, также вред и убыток, причиненный животным, за который отвечал собственник (1. 1 pr. D. 9, 1. § 1 eod. 1. 17 § 18 D. 21, 1. 1. 238 § 3 D. 50, 16. 1. 2 § 1 D. 9, 4. 1. 14 eod. 1. 20 eod.);
2) сам вред, причиненный рабом или животным, напр. noxiam s. noxam nocere (см. s. a);noxa caput sequitur (actio noxalis есть actio in rem scripta) (см. caput s. 2. b.).
3) вознаграждение за вред и убыток, noxae s. ad noxam dedere (L. XII. tab. VIII. 5. XII. 3);noxiam sarcire (1. 1 § 11 D. 9, 1).
noxae deditio (см.);
noxae accipere (1. 17 § 2 D. 7, 1);
4) вещь, которая причинила вред, corpus, quod nocuit, i. e. servus (§ 1 I. 4, 8).ad noxam teneri (1. 11 § 6 D. 43, 24. 1. 17 § 17 D. 21, 1. cf. 1. 11 § 8 D. 19, 1. 1. 2 D. 19, 4. 1. 11 § 1 1. 30 D. 21, 2. 1. 45 § 1 D. 30. 1. 72 § 5 D. 46, 3. 1. 3 pr. D. 47, 6. 1. 174. 200 D. 50, 16); (cp. Gai. I. 13. 140. IV. 75. 79).
-
6 noxia
1) вред, вина, a) вообще, напр. poena est noxae vindicta (1. 131 pr. D. 50, 16);fato, non noxae imputari (1. 1 C. 9, 16);
b) особ. ущерб, причиненный проступком домочадца, вред, причиненный рабом, за который отвечал его господин, также вред и убыток, причиненный животным, за который отвечал собственник (1. 1 pr. D. 9, 1. § 1 eod. 1. 17 § 18 D. 21, 1. 1. 238 § 3 D. 50, 16. 1. 2 § 1 D. 9, 4. 1. 14 eod. 1. 20 eod.);
2) сам вред, причиненный рабом или животным, напр. noxiam s. noxam nocere (см. s. a);noxa caput sequitur (actio noxalis есть actio in rem scripta) (см. caput s. 2. b.).
3) вознаграждение за вред и убыток, noxae s. ad noxam dedere (L. XII. tab. VIII. 5. XII. 3);noxiam sarcire (1. 1 § 11 D. 9, 1).
noxae deditio (см.);
noxae accipere (1. 17 § 2 D. 7, 1);
4) вещь, которая причинила вред, corpus, quod nocuit, i. e. servus (§ 1 I. 4, 8).ad noxam teneri (1. 11 § 6 D. 43, 24. 1. 17 § 17 D. 21, 1. cf. 1. 11 § 8 D. 19, 1. 1. 2 D. 19, 4. 1. 11 § 1 1. 30 D. 21, 2. 1. 45 § 1 D. 30. 1. 72 § 5 D. 46, 3. 1. 3 pr. D. 47, 6. 1. 174. 200 D. 50, 16); (cp. Gai. I. 13. 140. IV. 75. 79).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > noxia
См. также в других словарях:
poena ex delicto defuncti haeres teneri non debet — /piyna eks daliktow dafagktay hiriyz taniray non debat/ The heir ought not to be bound by a penalty arising out of the wrongful act of the deceased … Black's law dictionary
Poena ex delicto defuncti, haeres teneri non debet — The heir ought not to be bound by a penalty imposed for the wrong done by the deceased … Ballentine's law dictionary
Bibelverbot — Von einem Bibelverbot spricht man, wenn die Bibel insgesamt oder auch nur bestimmte Ausgaben der Bibel verboten werden. Mehrheitlich beschreibt man damit im Bereich des Protestantismus historische Bestimmungen der römisch katholischen Kirche,… … Deutsch Wikipedia
AURIS — oboedientiae symbolum et servitutis, ut vidimus supra, ubi de Aurem perforandi ritu. Eandem Memoriae consecratam, refert Servius: quod de ima eius parte Plinius habet, unde Aures tangendi vellendique mos, de quo ibid. Sic autem is, l. 11. c. 45.… … Hofmann J. Lexicon universale
FAMOSUS — apud Iul. Capitolin in Pio, Sed Repentinus famoso percussus est, quod per concubinam Principis ad praefecturam venisset: absolute pro famoso libello, in Repentinum composito. Sic Graecis Latinâ voce Φάμωσα. Incertus Auctor apud Suid. in voce… … Hofmann J. Lexicon universale
RECTOR Academicus — dicitur qui in Academia inter Professores primas sibi partes vendicat, ad imitationem Ciceron. qui Rectorem Reip. appellavit eum, qui summam in Republica auctoritatem habuit. Idem Caput quoque Academiae vel Collegii appellatur, et nihilominus… … Hofmann J. Lexicon universale
SUMPTUARIAE Leges — crescente conviviorum apud Romanos luxu modum illis imposuêre, a Viris sapientibus latae. Cum enim a veteri et avitâ Maiorum parsimoniâ posteri in tantum discederent, ut nullum amplius luxuria sciret modum, integrique apri ac ursi mensas ornare… … Hofmann J. Lexicon universale